Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Płocku
Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny jest najcenniejszym zabytkiem w Płocku. Świątynia położona jest nad Wisłą, na Wzgórzu Tumskim i jest to miejsce, gdzie na wieczny odpoczynek złożone zostały ciała władców Polski.
W miejscu, w którym znajduje się Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, kiedyś znajdowała się katedra romańska, w 1130 roku zaczęła powstawać nowa świątynia, a to wszystko z inicjatywy biskupa płockiego Aleksandra z Malonne.
Warto wiedzieć, że w roku 1901 podczas przebudowy katedry zostały znalezione głowice romańskie, które finalnie wmurowane zostały w ściany Muzeum Diecezjalnego, które przylega do świątyni.
Katedra wyposażona była w dwuskrzydłowe drzwi wykonane z brązu, które nazywane były drzwiami płockimi, powstały one w latach 1152-1156. Drzwi zniknęły z Płocka w okolicznościach, których do dziś nie udało się ustalić i znalazły się w Nowogrodzie Wielkim, w którym pozostają po dziś dzień w znajdującym się tam soborze św. Zofii.
Jednak zniknięcie drzwi płockich, to nie jedyny problem, z którym na przestrzeni wieków musiała mierzyć się Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. XIII wiek nie był zbyt łaskawy dla katedry. Rok 1233 był okresem, w którym ogień zniszczył katedrę, niedługo później, bo już w 1243 roku zniszczenia katedry dokonali Prusowie. Lata 1288-1289 przyniosły kolejne zniszczenia, tym razem stworzone przez Litwinów.
Po tych incydentach konieczny był gruntowny remont kościoła. Właśnie w tym okresie powstały wieże zachodnie utrzymane w gotyckim stylu, jednak nie do końca wiadomo, kiedy miało to miejsce, szacuje się, że był to przełom XIII i XIV wieku.
Niestety prace remontowe w tamtym czasie były prowadzone opieszale i nieregularnie, więc świątynia z każdym dniem coraz bardziej niszczała. Kazimierz Wielki wydał polecenie, aby dokonać jej całkowitego remontu, jednak nie zostało ono wykonane ze względu na jego śmierć.
Do roku 1442 prowadzono drobne naprawy, które w rzeczywistości niewiele zmieniały w sytuacji katedry. Dopiero w 1442 roku pojawiła się nowa dachówka i rozpoczęto większe prace remontowe, jednak okazały się one dość nietrwałe. Ze względu na jakość prac dzwony katedralne musiały zostać przeniesione, ponieważ wieże mogły się zawalić pod ich ciężarem.
Kolejny cios spadł na świątynie w 1530 roku, kiedy ogromny pożar strawił lewą nawę kościoła oraz jego sklepienie i strop, straty były ogromne, więc w 1531 roku zdecydowano się na budowę nowej katedry. Lata 1531-1534 to okres, w którym powstała nowa świątynia, która wyglądała zupełnie inaczej niż poprzednie budynki i utrzymana była w typowym dla renesansu stylu. Warto wiedzieć, że podczas budowy zostały użyte elementy pochodzące z pierwszej katedry, a prace wykończeniowe i uzupełniające trwały jeszcze kolejne kilkanaście lat. Niestety podczas prac nie uwzględniono uratowania znajdujących się w świątyniach grobowców i epitafiów.
Lata 1784-1787 przyniosły kolejny remont, który zainicjował biskup Michał Jerzy Poniatowski. W tych latach została odbudowana fasada kościoła, która groziła zawaleniem. Kolejne zmiany dotyczyły dwóch kaplic znajdujących się w świątyni oraz wykończenia samej katedry, której stan pozostawiał w tamtym okresie wiele do życzenia.
1900 rok przyniósł kolejny dla katedry, ponieważ okazało się, że jest ona w stanie technicznym, który zagraża wiernym. Podczas rozbierania budynku okazało się, że było gorzej, niż sądzono, ponieważ miejscami pęknięcia sięgały fundamentów. Katedra ze względu na ten fakt miała przejść całkowity remont. Podczas przebudowy świątyni postanowiono wzorować się na tym, jak wyglądała ona w czasach renesansu.
1 lipca 1910 roku za sprawą papieża Piusa X świątynia zyskała tytuł bazyliki mniejszej.
Ten płocki zabytek na przestrzeni wieków przeszedł bardzo wiele, jednak dzięki przebudowom z 1901-1903 dzisiaj możemy podziwiać go we wspaniałej kondycji. Odwiedzając świątynię warto pamiętać o jej niezwykłej historii i o tym, ile pracy włożono w to, aby Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny wciąż mogła cieszyć nie tylko wiernych, ale i turystów.
Drzwi Płockie
W Bazylice Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny możemy podziwiać wierną replikę znanego w całym regionie zabytku z Płocka, mowa tu oczywiście o Drzwiach Płockich. Oryginalne drzwi powstały w połowie XII wieku i od początku miejscem w którym miały się znaleźć była katedra w Płocku. Drzwi spędziły jednak w bazylice około 250 lat, a później, nie do końca wiadomo w jaki sposób znalazły się w Rosji, w soborze św. Zofii, gdzie pozostają do dzisiaj. Wśród licznych spekulacji i hipotez dwie wydają się najbardziej prawdopodobne, pierwsza mówi o tym, że w XIII wieku drzwi mogły zostać skradzione przez Litwinów, druga zaś, że polscy biskupi podarowali je księciu nowogrodzkiemu Szymonowi Lingwenowi.
Przed rozpoczęciem II wojny światowej dokładano wszelkich starań, aby Drzwi Płockie wróciły do płockiej bazyliki, jednak sprawa ucichła tuż po wojnie, bowiem w kraju zaczęli rządzić komuniści, którym los zabytku z Płocka był obojętny.
23 listopada 1981 roku w bazylice pojawiła się doskonale odwzorowana kopia Drzwi Płockich i jest ona tam po dziś dzień.
Wnętrza Bazyliki Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
Wnętrza Bazyliki Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny z pewnością zachwycą każdego, kto odwiedzi ten płocki zabytek. W środku znajduje się ogromna ilość wspaniałych dzieł. Jedną z rzeczy, na którą warto zwrócić uwagę, jest rzeźbiona ambona, którą zaprojektował Stefan Szyller.
Również rzeźby znajdujące się w świątyni robią ogromna wrażenie, wielu zwiedzających już od momentu przekroczenia progu świątyni swój wzrok kieruje na cztery rzeźbione anioły, które otaczają baldachim znajdujący się nad amboną. Każdy z aniołów skierowany jest w inną stronę świata.
Rzeźby aniołów wykonane z alabastru znajdują się również przy Ołtarzu św. Stanisława Szczepanowskiego, który wykonany został techniką mozaikową, w marmurze.
Marmur został użyty również do kolejnego ołtarza, mowa tu o Ołtarzu Serca Jezusowego, w tym przypadku jednak użyto marmuru kanaryjskiego i uzupełniono go nastawami z innych wielobarwnych marmurów.
Wielobarwne marmury zostały wykorzystane również w Kaplicy Najświętszego Sakramentu. Nad ołtarzem w kaplicy znajduje się piękny witraż, który przedstawia Serce Jezusa. W tej części świątyni możemy podziwiać również wspaniałe prace malarskie, które przedstawiają Jezusa adorowanego przez aniołów.
Najstarszym zachowanym w świątyni i godnym szczególnej uwagi ołtarzem jest Ołtarz Ukrzyżowania, który powstał w 1600 roku z połączenia marmuru z alabastrem.
Najskromniejszym ołtarzem znajdującym się w świątyni jest ten, który znajduje się w Kaplicy św. Zygmunta, jednak mimo wszystko warto ją odwiedzić i przyjrzeć się witrażowi św. Zygmunta, który znajduje się nad ołtarzem.
Kolejnym elementem, który zachwyci osoby zwiedzające kościół, są wspaniałe witraże, które powstały w 1960 roku i przedstawiają św. Andrzeja Bobole, św. Piusa X, św. Jadwigę Królową, św. Józefa Robotnika, św. Wojciecha oraz św. Jacka Odrowąża.
Pasjonaci historii z pewnością zainteresują się faktem iż pod północną wieżą bazyliki, w tym płockim zabytku, w podziemiach spoczywają szczątki Władysława Hermana i Bolesława Krzywoustego oraz piętnastu książąt mazowieckich. Szczątki złożone są w marmurowym sarkofagu.
Skarbiec Katedralny
Skarbiec Katedralny to miejsce, w którym przechowywane są najcenniejsze eksponaty, wśród nich znajduje się Diadem płocki, którego historia owiana jest tajemnicą. Nie ustalono, skąd właściwie wziął się diadem. Jedna z hipotez, która jest przyjmowana, jako najbardziej prawdopodobna mówi o tym, że jest on dziełem mistrzów węgierskich i powstał na użytek dynastii Arpadów. Wiadomo, że diadem pojawił się w Polsce ze względu na ślub jednej z madziarskich księżniczek, był on jej koroną ślubną. Później należał do władcy mazowieckiego Konrada I, a na końcu swojej wędrówki, od 1601 roku diadem płocki zdobi hermę św. Zygmunta w Bazylice Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.
W skarbcu znajduje się również kielich z pateną fundacji Konrada mazowieckiego, a także relikwiarz hermowy św. Zygmunta fundacji Kazimierza Wielkiego, który zawiera czaszkę świętego. To właśnie na tym relikwiarzu spoczywa Diadem płocki.
Zwiedzając wspaniały zabytek w Płocku, jakim jest Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, warto pamiętać o jej bogatej historii i o tym, jak długą drogę przeszła świątynia na przestrzeni wieków i jaki wiele starań musiano dołożyć, abyśmy dzisiaj mogli ją oglądać.
Rzymskokatolicka Parafia św. Bartłomieja w Płocku
Rzymskokatolicka Parafia św. Bartłomieja w Płocku jest nie tylko wspaniałym płockim zabytkiem, ale również najstarszych kościołem w całym mieście. W tym miejscu warto nadmienić, że kościół działa od 1356 roku.
Fundatorem świątyni był król Kazimierz Wielki. Przez blisko trzysta lat świątynia była utrzymana w stylu gotyckim, jednak później dodano do niej akcenty renesansowe, by po ostatnim remoncie finalnie zmienić ją w budynek barokowy.
Świątynia w XVIII wieku była w opłakanym stanie, a to wszystko za sprawą pożarów oraz toczących się na przestrzeni wieków wojen.
W 1732 roku dnia 4 października fara została kolegiatą Św. Bartłomieja, to właśnie wtedy w to miejsce przeniesiono Kapitułę z kolegiaty św. Michała.
Warto wiedzieć, że do tego zabytku w Płocku trafił marmurowy ołtarz główny, który wcześniej zdobił kościół św. Wojciecha. Po likwidacji kościoła św. Wojciecha ołtarz trafił do parafii św. Bartłomieja w Płocku.
W 2006 roku w farze miały miejsce prace konserwatorskie, podczas których dokonano interesującego odkrycia, pod prezbiterium ujawniono dwie krypty, które były tam najpewniej od czasów pierwszej świątyni. Jednak to nie wszystkie odkrycia, jakich dokonano podczas prac. W 2007 roku odnaleziono pierwotne wejście do świątyni, w miejscu, gdzie obecnie znajduje się prezbiterium.
Jeżeli mamy w planach zwiedzanie tego zabytku w Płocku latem, to warto wiedzieć, że 24 sierpnia odbywały się tam uroczystości odpustowe, które w ostatnich latach przekładane są na najbliższą niedzielę przed tą datą, warto więc wybrać się na miejsce na obchody tej uroczystości.
Świątynia Miłosierdzia i Miłości w Płocku
Znajdująca się w Płocku świątynia Miłosierdzia i Miłości to kolejny zabytek powiązany pełniący funkcje sakralne, w tym jednak przypadku mowa o katedrze mariawickiej. Na początku istnienia katedra nosiła nazwę Nieustającej Adoracji Ubłagania, pod swoją aktualną nazwą działa od 1918 roku.
Ważnym faktem jest, że ten zabytek w Płocku to jedyna mariawicka katedra w całym kraju, ponieważ reszta mariawickich świątyń, jak np. ta znajdująca się w Łodzi nie zyskała statusu katedry, mimo pełnienia funkcji głównych świątyń diecezjalnych.
Historia powstawania katedry jest niezwykle ciekawa, ponieważ wzniesiono ją dzięki ofiarom wiernych oraz ich pomocy. Wierni co dwa tygodnie tłumnie zbierali się na miejscu budowy i pracowali przy budowie pod okiem arcybiskupa Jana Marii Michała Kowalskiego, który kierował pracami.
Budowa świątyni ukończona została w 1914 roku i niezwłocznie została poświęcona, mimo rozpoczynającej się w tamtym okresie wojny. To właśnie ze względu na toczącą się w tamtym okresie wojnę, w jednym ze skrzydeł klasztoru stworzono szpital, który zaopatrzony był w sto łóżek. Oprócz sali z miejscami dla rannych na miejscu były również sala opatrunkowa oraz sala operacyjna. Jednak to nie jedyna działalność dobroczynna, jaką podejmowano w katedrze, w tym czasie na terenie świątyni gotowano posiłki i w ramach bezpłatnej pomocy wydawano sto posiłków dziennie. Szpital zlikwidowano, dopiero kiedy front walki przesunął się na wschód i przestał obejmować polskie ziemie. W 1917 roku szpital zamieniono na internat, który mógł pomieścić 120 dzieci.
Jednak nie tylko profil działania tego płockiego zabytku na przestrzeni lat ulegał zmianie, również wygląd świątyni ulegał modyfikacjom. W latach dwudziestych budynek został wyposażony w zegar oraz dwanaście dzwonów, które zostały zdjęte po II wojnie światowej ze względu na swój ciężar, który mógł spowodować zawalenie wieży.
W czasie II wojny światowej świątynia cały czas była otwarta dla wiernych i nieprzerwanie odprawiano w niej nabożeństwa. Hitlerowskie władze okupowały kościół i miały plany przerobienia go na kino, a później na salę teatralną, jednak podjęto trzy próby odebrania kluczy do świątyni i każda z nich została udaremniona. To właśnie ze względu na swoje plany władza hitlerowska nie zdewastowała budynku.
W latach 1966-1968 klasztor został poddany pracom remontowym, prace zostały wykonane przy takich elementach jak kopuła, wieże, a także dach i wnętrza świątyni. Rok po zakończeniu remontu Kościół Starokatolicki Mariawitów zyskał prawa własności do świątyni.
Lata 1992-1993 to kolejne prace remontowe, które obejmowały dach i wieże świątyni, jednak remonty przeprowadzone były dość niedbale i wymagały poprawek, których dokonano przy generalnym remoncie w roku 2002 i 2003. Również tym razem remont mógł odbyć się dzięki hojności i wsparciu finansowemu wiernych.
Odwiedzając ten płocki zabytek, warto zwrócić uwagę na trzy gotyckie wieże, które ozdobione są koronami. Uwagę przykuwają również cztery anioły, które mają po 1.2 metry wysokości i umiejscowione są w kopule świątyni. Kopułę zdobią nie tylko anioły, ale również napis, który głosi: „Adorujmy Chrystusa Króla panującego nad narodami”.
Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Płocku
Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Płocku to niezwykle ważny dla chrześcijan zabytek w Płocku, w który 22 lutego 1931 roku siostra Faustyna miała wizję Jezusa. W tej właśnie wizji Jezus kazał namalować jej obraz Miłosierdzia Bożego i polecił ustanowienie święta Miłosierdzia Bożego, które jest obchodzone w drugą Niedzielę Wielkanocną.
Właśnie ze względu na ten fakt do sanktuarium odbywały się liczne pielgrzymki wiernych, co skutkowało tym, że 30 kwietnia 2000 roku świątynia, która wcześniej była kaplicą, została ustanowiona sanktuarium.
Ratusz w Płocku
Ratusz to zabytek w Płocku, którego początek sięga XIV wieku. Należy jednak wiedzieć, że budynek, który wtedy pełnił funkcję ratusza, nie przetrwał i został rozebrany w 1817 roku. To właśnie tam miały miejsce najważniejsze wydarzenia takie jak sądy i wykonywanie zapadniętych wyroków, to tam również odbywały się jarmarki oraz targi. W ratuszu w tamtym okresie mieściła się również wieża, w której czuwał ogniomistrz i która odgrywała rolę punktu obserwacyjnego.
Budynek, który możemy podziwiać dzisiaj, z pewnością stał już, zanim poprzedni został poddany rozbiórkom i był dziełem, które powstało według projektu Jakuba Kubickiego, który zaprojektował także warszawski Belweder. Trudno oszacować dokładny rok powstania nowego ratusza, jednak w roku 1813 został on uwieczniony przez malarza Andrzeja Karszowieckiego, więc już wtedy z pewnością zdobił miasto Płock.
W 1832 roku postanowiono powiększyć ratusz, więc na poczet tej potrzeby zaadaptowano sąsiednie kamienice, które stworzyły z budynkiem ratusza spójną całość.
Fontanna znajdująca się przed tym płockim zabytkiem powstała dopiero w 1998 roku.
Jeżeli zdecydujemy się na odwiedzenie tego wspaniałego zabytku, to powinniśmy wiedzieć, że o godzinach 12:00 i 18:00 z wieży ratusza płynie hejnał Płocka, który wykonywany jest przez strażnika miejskiego.
