Płock, jeden z najstarszych miast w Polsce i dawna stolica Mazowsza, ma swoją niepowtarzalną historię. Jako główny ośrodek władzy państwa polskiego w latach 1079-1138 podczas panowania Władysława II Hermana oraz Bolesława Krzywoustego, obecnie jest jednak najbardziej znany jako siedziba koncernu Orlen. W 2021 roku obchodzimy 65-lecie decyzji o utworzeniu naftowego przedsiębiorstwa w tym mieście, a szczegółowe opracowanie na ten temat przygotowało Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej.

5 stycznia 1959 r., to dzień który wpłynął na kolejne kierunki rozwoju Płocka. Właśnie wtedy Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów PRL podjął uchwałę o stworzeniu nowego zakładu – Mazowieckich Zakładów Rafineryjnych i Petrochemicznych.

Ta decyzja wynikała z rosnącego zapotrzebowania kraju na produkty naftowe i nowe surowce chemiczne pochodzące z petrochemii. Modernizacja już istniejących rafinerii okazała się niewystarczająca, a więc konieczne stało się zbudowanie nowego zakładu w centralnej Polsce – to wynika z przedstawionych w opracowaniu informacji.

Wybór lokalizacji w Płocku był skutkiem porozumienia pomiędzy członkami RWPG (ZSRR, PRL, NRD, CSRS, WRL), dotyczącym budowy rurociągu „Przyjaźń”. Rurociąg ten miał transportować ropę z ZSRR do pozostałych krajów. Przebiegał on blisko Płocka i gwarantował dostawy ropy potrzebnej do produkcji kombinatu.

W 1960 r. doszło do zmiany lokalizacji zakładu. Z działek po lewej stronie miasta, w dzielnicy Radziwie, przeniesiono budowę na prawobrzeżną stronę, na tereny Białej Nowej graniczącej z Płockiem. Produkcję kombinatu uruchomiono 17 sierpnia 1964 r.